Herfstdrama
De titel van dit item is misschien wat overdreven, maar mijn weergave ervan vast niet, al betreft het een misschien alledaagse gebeurtenis in de natuur. Van de week bleek een spin een venijnig web over het uitkijkraam van mijn woonkamer te hebben gesponnen om insecten te vangen ter verorbering. En zie: er was een vlinder ingevlogen, prachtig van kleur bij geopende vleugels -een dagpauwoog?- die verstrikt was geraakt en zich alsmaar erger in de webdraden vastdraaide door al haar/zijn energie in te zetten om zich te bevrijden. In plaats van losser kwam ze/hij steeds vaster te zitten en ik keek verbaasd toe hoe door de bewegingen het beestje uitgeput maar niet gekalmeerd raakte. Wat een levensdrift in zo’n teer lijfje! Nu heb ik toevallig ergens in een hoek een golfstick -tegen inbrekers?- staan. Ik op het web en de spin af: de bijna gemummificeerde vlinder viel op de grond, dood of levend, door mij onder de tuinplanten niet teruggevonden. Binnenkort een koninklijke onderscheiding?
Opnieuw: Oosterhuis’ biografie
Oosterhuis’ levensbeschrijving heb ik nu meermaals gelezen. Hij was in zijn jonge jaren neerlandicus en theologant -net als ik- en ik herinnerde me bij het lezen dat mijn vroegere leraar Nederlands op Hageveld me eens een opstel liet schrijven over de vraag of je én priester én dichter kon zijn, wat mij op het spoor van Gezelle bracht. Oosterhuis’ leven en werken brachten me op een ander spoor: Is er sinds het Tweede Vaticanum een andere katholieke kerk mogelijk? Ik hoor bij de zestiger jaren-priesters die -net als hij- dachten dat dat zou kunnen. Maar mede door de maatschappelijke veranderingen en de kortzichtigheid van nogal wat kerkelijke gezagsdragers zijn we ons achterhaald gaan voelen. Panta rhei: alles is tijdelijk. Gelukkig zijn er wel wegwijzers. Ik vind Oosterhuis daar een van. De Paus van Amsterdam?
TORA
Hebreeuws en Nederlands tegenover Grieks en Latijn?
Gewapend met de daarbij behorende boeken heb ik zelf al in de oecumenische gesprekskring waar ik deel van uitmaak een inleiding gegeven over een nog niet verschenen werk van Huub Oosterhuis, waar hij samen met Alex van Heusden jarenlang aan gearbeid heeft. TORA heet het, het Hebreeuwse woord voor ‘Wet’, waarmee bedoeld wordt ‘weergave van de zgn. Boeken van Mozes, vertaald in het Nederlands’, door de Joden en de bijbelgeleerden ‘De Mozesboeken’ of ‘De Wet’ genoemd. De presentatie ervan is in ‘De Rode Hoed’ van Amsterdam op zaterdag 12 oktober.
Het werd die avond een boeiend gesprek waarbij ook heel wat protestantse deskundigheid -waar ik niet over beschik- op tafel kwam. Wie zich in dit onderwerp verdiept, komt erachter dat katholieken zoals ik in de traditionele liturgie iets van een niet-westerse taal (de bijbeltaal van het Hebreeuws in het zgn. Oude Testament) hebben meegekregen via de westerse talen Grieks en Latijn, vooral het Latijn. ‘Kyrie Eleison’ is Grieks, ‘Gloria in Excelsis’ is Latijn. Daardoor is de oosterse taal, het Hebreeuws, dat zo heel anders is dan de weergave daarvan in de westerse talen van bijvoorbeeld de Septuaginta (Grieks) en de Vulgata( Latijn), ons enigszins gekleurd en soms zelfs foutief overgebracht. De vertalers van Oost naar West, resp. de Zeventig Septuagintisten (Hebr.-Gr.) en de heilige Hieronymus (Hebr.-Lat.) deden hun best het Hebreeuws trouw te zijn, maar kleurden alvast hun keuze naar hun vertalers-doeltaal en hun tijdgebonden theologische opvattingen. Is vertalen van Oost naar West eigenlijk wel mogelijk, behalve als je er niet voor schaamt een beetje een verrader te zijn? Oosterhuis en Van Heusden hebben het geprobeerd en kwamen tot grondig grondtaalonderzoek en sprankelend Nederlands. Tolle, lege! Koop het en lees het.
Griep en Corona
Ik sprak vorige week een gepensioneerde medicus die beslist van plan was ook dit jaar weer de griepprik en de anti-corona-injectie te gaan halen, terwijl hij door zijn pensioensituatie daartoe niet gedwongen kan worden. Ikzelf twijfel of ik zijn voorbeeld ga volgen. Ik ben geen zorgfunctionaris meer en heb daardoor minder een voorbeeldfunctie hoog te houden, ik heb geen van beide ziektes gehad en ik hoorde dat niet precies duidelijk is welke vaccins ‘effectief’ zullen zijn.
Maar ja, dokters hebben er wel verstand van…
Hoevinudie?
“Ik ben een fan van niemand. Daar ben ik te oud voor.”
(Jelle Zijlstra)
