Zeventig
Onze Stichting Margriet heeft intussen al weer heel wat jaren een beheerder: mijn jongste broer. Hij woont met zijn vrouw naast me op ons terrein en is deze week zeventig jaar geworden. Ik weet nog goed dat ik op het klein-seminarie waar ik in 1952 tweede-klasser was, een telegram kreeg -die had je toen nog- waarin zijn geboorte me werd gemeld.

Dit jaar leek het herdenken van de overledenen op Allerzielen (2 november) sterker dan in voorgane jaren aanwezig te zijn in de actualiteit. Niet alleen de kerken -ook de protestantse- maar daarnaast ook de kranten, tijdschriften, radio en teevee en gespreksgroepen bleken er gevoelig voor te zijn.

Met heel veel genoegen kijk ik terug op een korte maar avontuurlijke reis naar Frankrijk afgelopen week. Met mijn bijna jarige zus mocht ik mee met de geheel door haar dochter en schoonzoon verzorgde tocht naar het noordwesten van La douce France, de omgeving van Amiëns. In een hypermoderne KIA met voldoende ingeslagen benzine.

Inderdaad, ik merk het: de boodschappen zijn duurder geworden. Omdat ik een hekel heb aan boodschappen doen -aan winkelen in het algemeen- ga ik maar één keer in de week naar de supermarkt en ben ik er intussen achter gekomen dat ik vóór de Oekraïne-crisis …

In de vorige weken heb ik drie ‘reisjes’ mogen maken, de een wat langer dan de andere twee. Met het ‘Westfries Genootschap’ naar Doorn, naar het overvolle kasteel van de voormalige Duitse keizer (wat een overdaad!?), met zus Ria naar Assen …

Afgelopen dinsdag -een stralende zomerdag- kreeg ik van mijn zwager samen met mijn broer en schoonzus een excursie aangeboden op en rond De Grote en Kleine Vliet in de Vier Noorder Koggen-polder. Er ging een wereld voor me open, terwijl ik daar vroeger toch alle hoeken en gaten heb gekend en beleefd.

Gelukkig is er vannacht een fikse regenbui gevallen. Onze tuin was eraan toe en was – n.b. tijdens de Hoornse kermis – veel tekort gekomen. De temperatuur was ook voor onszelf veel te hoog. Ik moet dan altijd weer denken aan ons moeder die in een hete zomer vaak uitriep dat de hitte haar zich ziek -wat ze nooit was- deed voelen als de temperatuur boven de vijfentwintig graden kwam.

Juist nu wij in onze familiekring de eerste twee van onze dierbare generatiegenoten hebben moeten afstaan, lijkt het wel of er overal een soort wake-up call gaande is aangaande het verwerken van onze eigen sterfelijkheid. Ik lees kranten en tijdschriften, ik volg de actualiteit via televisie en computer, ik doe mee aan gespreksgroepen en mailcontact: overal duikt het vrijmoedig zoeken naar en schrijven over de grenzen van onze leef-tijd en zelfs van onze aardse geschiedenis op.

Intussen is er in onze familie iets gebeurd wat diep verdriet geeft: onze oudste zus is na een uitzichtloze ziekte gestorven op 8 juli jl. Ze heeft een prachtig leven gehad, een benijdenswaardig huwelijk en een heerlijk gezin. En haar uitvaart was op een stralende zomerdag vanuit de Ruïnekerk in haar geliefde Bergen.

Elk jaar ontvang ik als lid van het Westfries Genootschap het daarbij behorende jaarboek. Bij het lezen daarvan voel ik me steeds weer beter geïnformeerd over de geschiedenis en de taal van mijn geboortegrond. Deze keer wil ik er twee mij aansprekende artikelen uit samenvatten. Het eerste is van taalkundige aard.

“Meidenvoetbal” telt tegenwoordig mee in onze mondiale samenleving, althans in het (kleine) geëmancipeerde en mondige gedeelte daarvan. Hoe boeiend het ook is om sportieve vrouwen achter een bal te zien aanhollen, het voetballen van jongens en mannen heeft voorlopig nog wel de overvoet, internationaal en zelfs in de Nederlandse sportwereld.

Tot mijn verrassing bracht de post me vorige week volkomen onverwachts een -niet zo dik- boek met als titel ‘Denkbeelden’, geschreven door een klasgenoot van me van vroeger. In het begin van de jaren vijftig kwam hij in hetzelfde jaar als ik op het klein-seminarie in Heemstede…

’s Morgens bij het wakker worden (omdat de nieuwe dag bij me aanklopt) is het altijd een te nemen besluit: o ja, ik moet eruit! Licht aan (zo nodig), gordijnen open, badkamer in, kleren aan, ranten gehaald, stukje bijbel gelezen, tv-nieuws aangezet, enz. enz.: een vast ritueel. De laatste tijd houd ik me bovendien aan twee nieuwe ‘programmapunten’: één geestelijk: de kruiswoordpuzzel van Trouw…

Woensdag 4 mei mocht ik in Schagen voor de past-rotarians een inleiding houden in verband met de herdenkingen op die dag. Ik nam als uitgangspunt de tekst die op menig oorlogsmonument gebeiteld staat: Voor God en Vaderland vielen… met daaronder de namen van de gevallenen. Zouden wij, als wij in onze tijd zo’n gedenksteen zouden willen oprichten, nog voor een aldus geformuleerde inbeiteling kiezen?

In de supermarkt waar ik op Witte Donderdag mijn paasboodschappen haalde, passeerde ik met mijn karretje twee vakkenvullende jongens die met elkaar in gesprek waren. De een had een Hollands uiterlijk -wat dat precies is laat ik aan u over-, de ander leek van verderop afkomstig. De eerste antwoordde, de ander vroeg.

Vorige week ben ik weer eens in Rotterdam geweest. Want ik had nog niet het wonderbaarlijke gebouw gezien dat als depot is geconstrueerd voor de opvang de te bewaren kunststukken van museum Boymans – van Beuningen, nu het hoofdgebouw daarvan wordt gerenoveerd en verbouwd. Je hoefde niet erg origineel te zijn om -zoals Rotterdammers doen- een troetelnaam te bedenken voor het bewaargebouw: ‘De Pot’ als bijnaam.

Gisteren waren de verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad. Ik was daags ervóór al gaan stemmen. Dat kon deze keer voor het eerst n ik had wel zin in een wandeling naar het Hoornse Stoomtreinmuseum op zo’n mooie zonnige dag. De uitslagen heb ik vanmorgen via kranten en tv bekeken. Ik werd lichtelijk teleurgesteld: lage opkomst, veel te veel één zetel-partijen en toch weer winst of bevestiging voor partijen zonder fatsoen tegenover anderen.

Hoe is het mogelijk? Een oorlog gaande in Europa!! Gelukkig niet ‘van Europa’ tegen de rest van de wereld (een Derde W.O.), maar van een in verhouding kleine democratie tegen een bullebak met gasrijkdom. Als u dit leest is de oploop hopelijk al een beetje bedaard, maar de schrik van vroeger zit er weer goed in. Bij ons op het seminarie bestond er vroeger een ‘mos’ (gewoonte) dat we eens per jaar in de stilte van de avondstudie …

Met grote droefheid schrijf ik dit eerste februaribericht 2022 op het ‘nieuws‘ van deze site. Mijn lieve zus Corrie in na enkele maanden van slopende ziekte op 26 januari overleden op vijfentachtigjarige leeftijd. Een prachtig voltooid leven, dat wel, maar we zullen haar intens missen omdat zij zich altijd voor haar gezin en ons en anderen heeft ingezet, als de enige van ons tiental die op ons geboortedorp is blijven wonen.

Het mag dan met de omikronpandemie de goede kant uitgaan -de boosterprik binnenkort in de griepprik?-, in ons persoonlijk leven spelen zich soms intens verdrietige gebeurtenissen af die uit de grootste pandemie, ‘het algemene sterven’, voortkomen. In mijn familiekring hebben we het onvermijdelijke wegvallen -tot op zekere hoogte- van een van mijn zussen te verwerken.

Gelukkig lijkt de corona-verspreiding zich in Nederland nu wat te laten inperken. Je kunt dat monster niet vertrouwen, maar het laat zich -zegt men- langzamerhand zo intomen dat de ziekenhuizen niet meer zo vollopen. Zouden we al een beetje op een leefbare zomerperiode mogen rekenen?

De wereld verandert. Ik herinner me hoe indertijd de pastoor van mijn geboortedorp voor de katechismusles in de klas kwam en vroeg: ‘Wat willen jullie als ik morgen jarig ben: school of vrij?’ Als uit één mond riepen we allemaal: ‘Vraai, vraai, vraai!’ Want school was voor de meesten toen een plicht die je tegenstond omdat ‘vraai’ veel fijner was en je dan kon gaan vissen.

De komende feestdagen zullen ook dit jaar noodgedwongen wel weer een ‘eigen kring’-karakter krijgen. Zelfs Zwarte Piet wordt hier en daar geweerd en de goede Sint moet maar over de daken blijven rijden. Gelukkig zit een heerlijk avondje met eigen familiekinderen er voor de meesten nog wel in: pakjesavond met rijmen en cadeaus kan coronaveilig.

Het valt niet mee een beetje ongedeprimeerd te blijven in deze donkere dagen, nu de regering noodgedwongen strengere maatregelen heeft moeten nemen. De toenemende wintertijd heeft toch al zijn beperkingen, maar de combinatie daarvan met het bestrijden van de verspreiding van het mondiale epidemievirus is voor velen van ons een zware opgave.

We zouden, zoals ik u schreef, naar Münsterland en daarna naar mijn laatste klassenreünie. Maar beide zijn niet doorgegaan: wegens ziekte van een van mijn reisgenoten en wegens de oplopende coronadreiging. Wel pech: ik had er naar uitgekeken en me erop ingesteld, maar moest nu genoegen nemen met een betrekkelijk saai weekend.

Met diepe ontroering en respect hebben we het overlijden te verwerken van de grote dirigent Bernard Haitink. Ik voel een zekere trots dat zo’n geniale muziekmens uit ons volk is voortgekomen en ben hem dankbaar voor zijn zelfgave aan ons.

Afgelopen weekend was is weer eens in Rotterdam bij mijn zus. De eerste keer na mijn geslaagde neurologische operatie: geheel pijnvrij. We hebben -behalve flink gewandeld, gekletst en gegeten- ook een bijzonder nieuwbouwprojekt bekeken. Het heeft een wonderlijke naam: Little C. Mijn zus wist dat die C een afkorting is van Coolhaven…

Enkele weken geleden kreeg ik een verrassende uitnodiging: of ik voor de Probusclub in Wognum iets wilde inbrengen over ‘de geschiedenis van de godsdienstigheid in Hoorn en West-Friesland’. Ze vonden me daar een geschikte inleider voor omdat ik een boekje had gepubliceerd over de parochie van Hoorn, waarin ik bijna twintig jaar als pastor heb gewerkt…

Er is een nieuwe biografie van Dante uitgekomen! Geschreven door Alessandro Barbero, vertaald door Etta Maris. In de recensie die ik las in Trouw, werd ze ‘voorbeeldig’ genoemd: ‘met een rijkdom aan details en met nieuwe inzichten’. In onze literaire leesgroep die Dantes naam draagt, zullen we er zeker met belangstelling kennis van nemen.