Scripties

Hier volgt een aantal scripties waarvan ik hoop dat ik met de publicatie ervan een bepaalde lezerskring zal bereiken.

Tonis Harmansz van Warverhoef en het Suyverlick Boecxken van Drukkerij Muller
Na de inleiding over de geheimzinnige figuur Tonis Harmansz., naar wie ik meen tamelijk grondig onderzoek te hebben gepleegd, volgt de tekstuitgave in facsimile en in moderne letters met daarnaast de nodige woordverklaringen. Wervershovers en wetenschappers op het gebied van de Nederlandse Literatuur zullen er vast in geïnteresseerd zijn.
Lees deze scriptie »
Paus Hadrianus VI volgens Caspar Burman
Omdat we binnenkort een nieuwe pauskeuze mogen verwachten en men bij zo’n gelegenheid in de media altijd weer aandacht vraagt voor de enige Nederlandse paus leek het mij aardig om -voorafgaand aan het grote boek over hem van prof. Nissen dat in het voorjaar van 2005 verschijnt- iets te publiceren over de visie die de protestantse burgemeester van Utrecht in de achttiende eeuw, Casparus Burmannus, op deze grote Utrechtenaar debiteerde in zijn niet zo bekende prachtboek. Men vangt dan twee vliegen in één klap: veel wetenswaardigheden over paus Adriaan en een (gedateerde) protestantse visie op deze bijzondere figuur. Neo-latinisten en (kerk)historici zullen zeker belangstellend reageren, maar ook anderen met interesse voor de kerkgeschiedenis hoop ik ermee te dienen.
Lees deze scriptie »
De Vijf Sequensen en de Deutsche Messe
In het verleden heb ik veel met kerkkoren samengewerkt. Die zongen graag Gregoriaanse topgezangen (waaronder de vijf sequensen zeker gerekend mogen worden) en Duitstalige meerstemmige koorcomposities, bijvoorbeeld de Deutsche Messe. Maar door Nederlandstalige gezangen dreigden deze vaak enigszins te worden verdrongen omdat de eigen taal nu eenmaal meer verstaanbaar is en veel kerkgangers daar meer positief tegenover kwamen te staan. Daarom hierbij niet alleen de nodige achtergrondsinformatie maar ook een vertaling die op de oorspronkelijke melodieën gezongen kan worden.
Lees deze scriptie »
De Parochie van Hoorn in de loop der jaren
Er is op internet best wat over de parochie van Hoorn te vinden, maar geen samenvattend overzicht van het geheel. Het was voor mij warempel een redelijk gemakkelijke opgave deze scriptie te maken, omdat er veel aan detailsites, boeken en plaatwerk beschikbaar was. Wie met de parochie Hoorn in contact is (geweest) zou dit overzicht eigenlijk als een ‘canon’ in zijn hoofd moeten hebben. Het is geen wetenschappelijke scriptie maar een geïllustreerd samenraapsel voor praktisch gebruik.
Lees deze scriptie »
Hoe kunnen Christenen met Moslims omgaan?
Over de ontmoeting Christenen-Moslims vanuit mijn (beperkte) perspectief.
Dit actuele thema is aanleiding tot veel gesprekken waarbij vaak blijkt dat men weinig (historisch) overzicht heeft. Daarom deze bijdrage met daarbij nogal wat punten voor een discussie. Ik heb hier zelf gebruik van gemaakt in de Wieringermeer, in Onderdijk, bij de Rotary en in mijn Hoornse gespreksgroep. De schrijfstijl is belabberd, maar daar ging het mij even niet om.
Lees deze scriptie »
Openbaar of bijzonder onderwijs?
Deze scriptie gaat over het verschil tussen openbaar en bijzonder onderwijs en of je daar als ouder nog een punt van moet maken. Historische informatie hierover ontbreekt bij veel ouders, heb ik gemerkt. In het laatste gedeelte geef ik (bescheiden) advies.
PDF-bestand openen »
Probationes pennae rond ‘Hebban olla uogala…!
een korte literair-historische scriptie over de zgn. oudste zinnetjes in het ‘Nederlands’. Met meer aandacht voor de eromheen geschreven (Latijnse) pennenprobeersels dan voor de zinnetjes op zich. Ik besef dat ik niet de enige ben die zich druk maakt(e) over deze oude krabbels. Juist daarom wil ik er iets aan bijdragen.
Lees deze scriptie »
Een sterke vrouw uit de vorige eeuw: Sophie Bronsveld-Virtringa
een aantal pagina’s eerbetoon aan “Een sterke vrouw uit de vorige eeuw: Sophie Bronsveld-Vitringa”. Opgedragen aan mijn zussen die graag zien dat vrouwen van vroeger alsnog recht gedaan wordt. Als ze dat verdienen, natuurlijk…! In Hoorn is er naar deze emancitante (!) een straat genoemd. Terecht.
Lees deze scriptie »
Drie generaties WEEL uit Onderdijk
Enkele van mijn familieleden vroegen mij eens wat uit te zoeken betreffende onze voorouders. Mede omdat ik weet dat al een paar anderen daarmee bezig zijn, heb ik mij beperkt wat betreft de genealogie, maar ik heb wel enige beschrijving ingebouwd van de sociale omstandigheden van toen. Daarmee wordt mijn verhaal misschien ook voor anderen interessant.
Lees deze scriptie »
Paulus ?
Over de relativering van de theologische opvattingen van de Apostel Paulus ten opzichte van de bedoelingen van de Joodse Jezus. Naar aanleiding van een onlangs gehouden parochiereis naar Griekenland komt in dit artikel naar voren dat het ons vertrouwde Christendom en bijzonder in de vorm die door de apostel Paulus is opgezet een zeer betrekkelijke uitwerking is van de oorspronkelijke opzet die van Jezus uitging, hoe rijk ook in de cultuurgeschiedenis uitgewerkt.
Nu we in een nieuwe fase van de menselijke geschiedenis zijn beland is een zekere herbronning zeer noodzakelijk, ook al betekent dat dat sommige ideeën van Paulus hun tijd gehad hebben.
PDF-bestand openen »
Gedichten, “Gezangen” en Gebeden
Eén keer in mijn leven heb ik een “literaire” prijs behaald! Op Hageveld werd indertijd eens per jaar de eretitel P. P. (princeps poëtarum = voornaamste der dichters) toegekend aan degene die het beste regentenfeestlied had gefabriceerd. De tekst heb ik (gelukkig) niet meer, ik herinner me alleen dat de melodie ontleend was aan een verkennerslied zodat iedereen mee kon zingen. Maar sindsdien schreef en schrijf ik graag ‘poëzie’, meestal met een overdosis rijm. De hierbijgaande selectie heb ik met enige zelfspot de titel van Gezelles bundel meegegeven. Hij zal wel zeggen dat ik mijn best gedaan heb!
Lees deze scriptie »
Hoe komt het dat wij katholieken zijn?
is een niet-wetenschappelijk doortimmerde maar wel werkelijkheidsgetrouwe scriptie over de achtergrond van de katholieken in West-Friesland en in Nederland in het algemeen. Voor jongeren is een overzicht van hun en onze voorgeschiedenis goed als punt van algemene ontwikkeling en misschien ook bevorderlijk voor het bewustzijn van de eigen identiteit. Het bijgaande plaatwerk is met zorg door mij gekozen en door mijn broer ingepast.
Lees deze scriptie »
Over het boek “De Da Vinci-code”
heb ik iets geschreven wat raakt aan het probleem van waarheid en fictie, van ‘objectieve feitenbenadering’ en subjectieve, tendentieuze interpretatie van de geschiedenis. Het boek van Brown kan men waarderen om de spanning, de leesbaarheid en het bijdragen aan de bewustwording van de cultuurgeschiedenis en aan de algemene ontwikkeling. Men kan het ook afwijzen om de vervalsing van de feiten en het soms ten onrechte ondermijnen van het gezag van de kerkelijke traditie zonder voldoende argumenten. Het is een terecht omstreden boek, maar daardoor een prima uitgangspunt voor leerzame discussies en disputen.
Lees deze scriptie »
Was Mohammed een reactie op Constantijn?
Zoals we vroeger o.l.v. kardinaal Willebrands en Dr. Visser ’t Hooft de oecumene tussen de christelijke kerken hebben helpen bevorderen, wat wel niet tot integratie maar wel tot pacificatie heeft geleid, zo is nu een ‘nieuwe oecumene’ onze opgave: die met de Islam. Daartoe zijn bescheidenheid en belangstelling nodig. In deze scriptie wordt geprobeerd een herinterpretatie van de opkomst van de Islam op te roepen aan de hand van de (koran)tekst in de Omar-koepel in Jerusalem. Daaruit kan men opmaken dat de vroege Islam eerder een correctie wilde zijn op de ‘Constantijnse verwording’ van Jezus’ boodschap dan een nieuwe religie. Enig belang voor de actualiteit lijkt me aan deze scriptie niet te kunnen worden ontzegd.
Lees deze scriptie »
Kerstgegevens
Ik ben zo vrij hier het kerstdeel af te drukken van het driedelige boek van de vorige eeuwse pastoor J.P.Bik. Zijn levenswerk, getiteld “FEEST- EN VIERDAGEN in Kerk- en Volksgebruik” werd kort na de oorlog in Velsen uitgegeven en is allang uit de handel. Er is geen sprake meer van enig copyright en ik meen mijn inmiddels al jaren overleden collega te eren door hier iets van zijn naspeuringen voor een groter publiek toegankerlijk te maken. Het boek zelf is nergens meer te krijgen; ikzelf heb het jaren geleden van oud-deken Kraakman geërfd en bewaar het onder mijn kussen.
Lees deze scriptie »
Kruisiging en Opstanding
is in 2005 gemaakt door prof. dr. Carla Frederiks als doctoraalscriptie voor de theologische Universiteit van Kampen. Ze woont in Enkhuizen en was na haar pensionering zo in de bijbelwetenschap geïnteresseerd dat ze er een stevige studie voor heeft overgehad. In overleg met haar heb ik geprobeerd haar wetenschappelijke bijdrage voor u in gemakkelijker leesbare taal om te zetten. Ik hoop dat dat gelukt is want ik vind de inhoud -een moderne benadering en waardering van de kern van de boodschap rondom Jezus- heel waardevol. Geloven met verstand, dat leer je van zoiets.
Lees deze scriptie »
Kerkelijke gebouwen en geestelijke groepen in Hoorn
Een overzicht van de in de loop der jaren -vanaf de Middeleeuwen tot op heden- in Hoorn gebruikte kerken en kloostergebouwen. Tevens iets over de geestelijke groepen in Hoorn tot op de dag van vandaag. Zo volledig mogelijk maar zeer beknopt
Lees deze scriptie »
Liturgie op Hageveld
Een korte weergave in interview-vorm van wat een student/leraar inzake de rooms-katholieke liturgie meemaakte op het kleinseminarie Hageveld in Heemstede. In de jaren zestig van de vorige eeuw werd de oude traditie daar doorbroken en probeerde men tot een nieuwe opzet te komen. Het is de vraag of daarvan iets is blijven hangen. Lees deze scriptie »
De Opstand van 1573, de Slag op de Zuiderzee en Twee Geuzenliederen
Na Den Briel was Enkhuizen een van de eerste Geuzensteden. Dat leidde in 1573 tot de Slag op de Zuiderzee. De Geuzen wonnen o.l.v. Diederik Sonoy van de Spanjaarden o.l.v. de graaf Van Bossu die in Hoorn gevangen werd gezet.In deze scriptie vindt u eerst de twee liederen uit het Geuzenliedboek die daar over gaan, door mij geannoteerd. Vervolgens de twee ‘vensters’ die ik over dit onderwerp in korte en in wat langere vorm inleverde voor de Canon van West-Friesland en die door Jos Leenders verwerkt zijn in de mooie uitgave daarvan door de Westfriese Canoncommissie (november 2009).
Lees deze scriptie »
Jan Kraakman, meer dan Wervershover
Priester Jan Kraakman (1905-1978) was in de afgelopen eeuw een opvallende figuur in het R.K. Bisdom Haarlem en wel vooral in Den Haag, Alkmaar en Wervershoof. Hij werkte mee aan de (verzuilde) r.k. jeugdbeweging van vóór en tijdens de oorlog, aan de voorbereiding van Het Mandement van 1954 en -als pastoor-deken- aan het dekenaat Alkmaar. bovendien was hij kandidaat-bisschop. Maar vooral is hij op een bijzondere manier verbonden geweest met de parochie van Wervershoof. Deze scriptie is, voorzien van het nodige fotomateriaal, ook verschenen in De Skriemer, het jaarboek 2009 van de Historische Vereniging Oud-Wervershoof.
Lees deze scriptie »
De Waarde van de Engelbewaarderskerk
Tegen het einde van 2009 werd ik door de vereniging Oud Hoorn uitgenodigd voor haar kwartaalblad een artikel te schrijven over ‘De Waarde van de Engelbewaarderskerk in Hoorn Noord’ omdat ik jarenlang de pastor van die parochiekerk was geweest. En ik er bovendien de renovatie en herindeling van in de jaren rond 1990 had meegemaakt. Ik heb me met genoegen verdiept in de architectonische en sociale historie van dit gebouw. Het moet misschien een nieuwe bestemming krijgen, maar ik ben het met veel Hoorn-Noorders en andere deskundigen eens dat velen gediend zouden zijn met het behoud van dit waardevolle zestiger jaren-bouwwerk. De tekst van het artikel vindt u hier als korte scriptie.
Lees deze scriptie »
De Ombouw, jeugdherinneringen. Flarden van vroeger
Deze ‘scriptie’ bevat vijfentwintig korte of wat langere items over mijn jeugd en levensloop. Soms redelijk historisch, soms met een flinke dosis fantasie. Niet chronologisch maar wel met een aanduiding van het jaar waaraan ik terugdacht. En van de locaties waar mijn leven zich afspeelde. Wie weet komen er ook bij de lezers herinneringen boven, hopelijk om van na te genieten.
Lees deze scriptie »
Dante’s Inferno
In Hoorn bestaat sinds het begin van deze eeuw een Dante-club die genoemd is naar de grote dichter van de Divina Commedia en de proza/poëzie-bundel La Vita Nuova. Ik ben van het begin af deelgenoot van die club. Ook de andere werken van Dante hebben we gelezen. Intussen zijn we via Homerus’ Ilias en Lord Byron’s Pilgrimage bij Homerus’ Odyssee beland, maar Dante blijft onze grote liefde. De voordracht die ik op 11 april 2014 over hem mocht houden neem ik hiermee op in mijn serie ‘scripties’.
Lees deze scriptie »
De Pastorie van Onderdijk
Er zullen niet zoveel plaatsen in Nederland zijn waar een pastorie zo simpel geïdentificeerd kan worden als in de titel van deze ‘scriptie’, meestal zijn er minstens twee: een protestantse en een katholieke, een oude en een nieuwe of een hervormde en een gereformeerde. Op mijn geboortedorp Onderdijk heeft nooit een andere pastorie gestaan dan het voorname huis dat er nog staat: Nes 132 (voorheen B 47). Over de bewoners en insiders daarvan gaat dit rijkelijk met foto’s geïllustreerde verslag.
Lees deze scriptie »
De Roomse Bijbelvertalingen in het Nederlands – op basis van de Latijnse Vulgata
Een kort overzicht van de vertalingen van de Bijbel in het Nederlands, voorzover ze teruggaan op de indertijd door de katholieke kerk exclusief goedgekeurde Vulgata (Latijn, O.T. en N. T. ) en Septuaginta (Grieks, alleen O.T.).
Lees deze scriptie »
De geschiedenis van de godsdienstigheid in Hoorn en West-Friesland
Het is al heel wat maanden geleden dat ik mijn laatste ‘scriptie’ op deze site plaatste. Dat ik niet aan een nieuw geschrift toekwam, lag niet aan de corona. Want daar ben ikzelf gelukkig (tot nu toe?) geen slachtoffer van geworden en daar zou ik dus juist meer tijd door gehad kunnen hebben. Maar het kwam door de ziekte die mij in diezelfde periode wél overviel -veel pijn aan rug en been door een zenuwblokkade-, waardoor ik een meer dan een jaar durende behandeling moest ondergaan. Gelukkig maakte een grondige en geslaagde operatie een einde aan die bezoeking. Ik ben nu weer in staat iets te schrijven en site-klaar te maken. Zoals uit het volgende blijkt.
Het onderwerp van deze ‘scriptie’ -deze term is hier een beetje oneigenlijk gebruikt, maar ik weet geen andere- is ‘Godsdienstigheid in Hoorn en Omgeving’. Dat is wat anders dan ‘geloof’ of ‘kerkelijke gezindheid’ en daardoor iets aparts, omdat ik wilde checken hoe in de loop der jaren de bewoners van ons gebied geestelijk -van binnen- zelf echt dachten en voelden. Voor zover daar nog iets van te traceren viel, natuurlijk. Waren ze echt religieus gevoelig? Eigenzinnig of gezagsgetrouw? Oppervlakkig of nogal levensbeschouwelijk ingesteld? En wisselde dat per periode of afhankelijk van de woonplaats of de beroepsactiviteit? Of met de levenservaring of sociale gewoonten? Op dit gebied bleek het moeilijk na te gaan wat er zich echt afspeelde, ook omdat dat raakt aan het privé-leven.
Ik heb het onderwerp aangepakt door een in eeuwen onderverdeeld overzicht en het vermelden van een aantal feiten uit de betreffende eeuw. Heel beperkt uiteraard, want het gaat me om het nadenken erover door de lezer zelf. Daartoe geef ik de nodige aanzetten in vraagvorm, ‘denkvragen’ noem ik ze. Want dit is een zelf-doe-scriptie. Hoe denkt u er zelf over? En wat zou u erover inbrengen in een discussie?
ik wens u een vruchtbaar gesprek in uw eigen kring!
Lees deze scriptie »

U kunt PDF-bestanden op een webpagina openen vanuit uw webbrowser of vanuit Acrobat of Adobe Reader.

Klik eventueel op de knop hieronder om Adobe Reader gratis te downloaden:

Gerard Weel

Scripties

Gerard Weel

“Ik wil een wereldburger zijn...” (Erasmus, Brieven)