Rembrandt gedoopt?
Naar aanleiding van de Rembrandt-Velazquez-tentoonstelling in het Rijksmuseum had ik een gesprekje over de kwestie: Was Rembrandt (1606-1669) gedoopt? Ik beloofde dat uit te zoeken en heb dat gedaan met behulp van mijn boekenkast en mijn computer. Het komt erop neer dat het doopboek van de Leidse kerk waar Rembrandt eventueel in had kunnen staan, is verloren gegaan. Maar waarschijnlijker is dat zijn ouders het daar niet zochten omdat ze zich -naar verluidt- meer verbonden voelden met de (verboden) doopsgezinden, althans met de Waterlandse tak daarvan. Dat waren tot rust gekomen Wederdopers die in de geest van Menno Simons de voortzetters waren van de beweging van Jan van Leiden die in Múnster uit de wereld was geholpen. Bij Rembrandts geboorte was de strijd ‘meteen dopen of niet’ nog volop gaande -ze kwam later nog vele malen terug-, dus werd hij waarschijnlijk voorlopig niet gedoopt. De familie van Saskia en later ook die van Hendrickje gingen meer mee met de gereformeerde calvinisten die de kinderdoop wél in hun programma hielden en onder hun invloed heeft Rembrandt zijn kinderen merendeels laten dopen -sommige ervan zijn terug te vinden in de doopboeken van de gereformeerde kerk- terwijl hijzelf officieel ongedoopt bleef maar zich wel verdiepte in de (Joodse) bijbel. Hij ging zijn eigen weg.
‘De Bijbel’
Eindelijk heb ik een boek te pakken waar ik jarenlang behoefte aan heb gehad. Het heet ‘De Bijbel’, maar het is niet de bijbel zelf -die heb ik al wat langer!- maar het pas in het Nederlands vertaalde levenswerk van de Oxford-professor John Barton waarin een compleet overzicht wordt gegeven van wat het moderne bijbelonderzoek heeft opgeleverd. Werkelijk alle vragen die bij een moderne bijbellezer zoals ik kunnen opkomen worden erin beantwoord. Vooral de totstandkoming van de bijbel als boek en de verschillende visies daarop worden uitgebreid en voorzien van actuele wetenschappelijke informatie in heldere zinnen verteld: de schrijver weet haast alles en begrijpt welke vragen er bij de lezer leven. De recensie in Trouw was terecht heel positief. Het was dit jaar mijn mooiste sinterklaascadeau.
Nicolaas van Myra
Vorige zaterdag -het was nog november- heb al een heerlijke Sinterklaasavond meegemaakt. Zoals elk jaar waren we weer samen bij mijn Onderdijkse zus en zwager waar we nu al meer dan een halve eeuw het grote kinderfeest mogen meemaken. Drie generaties samen: de oudjes zoals ik, de ouders van de opgroeiende kinderen en de kleinkinderen van wie de meeste intussen al op de middelbare school zitten. Elk jaar ziet iedereen er weer anders uit. Tot op hoge leeftijd komt elk mens er kennelijk in de loop van het jaar weer even anders uit te zien, de jongste het meest. Uiterlijk maar, naar ik meen, ook innerlijk. Eigenlijk zou je elk jaar opnieuw kennis met elkaar moeten maken. Een van de aanwezigen vroeg me: gelooft u nog in Sinterklaas? Ik antwoordde naar waarheid: in elk geval wel in het sinterklaasfeest en ook in de historische Nicolaas, bisschop van Myra (280-342 n. Chr.) want ik ben zelf eens in zijn bisschopsstad geweest. Niet in Spanje of Italië maar in Turkije.
Amalia
Er wordt een nieuwe koningin voorbereid. Kroonprinses Amalia werd afgelopen zaterdag zestien jaar. Je kunt je afvragen of het zo’n voordeel is als je geboren wordt om klaar te staan voor zo’n hoge functie, maar tot nu toe lijkt ze er geschikt voor te zijn en er zin in te hebben. We zullen zien, want 16 is pas het begin van de volwassenwording. Toen wij vroeger als roomse tieners over het gepuber heen kwamen, hadden wij al een extra steuntje in de rug ontvangen: het vormsel. Ik denk daar nog wel eens dankbaar aan: je voelde je al een beetje erkend als een eigen persoon met een zelfgekozen naam. Ik hoop dat Amalia ook geestelijk de nodige steun meekrijgt en een eigen persoonlijkheid mag ontwikkelen. De prachtige, door haar vader gemaakte foto belooft wel wat, maar dat is de buitenkant.
Hoevinudie?
Wist u dat de uitdrukking ‘prettig gestoord zijn’ van Erasmus komt? ‘Suaviter mente captus esse’ in zijn taal.
