Dé Watersnood
Zondag 1 februari 1953. Ik was ruim veertien jaar en zat in de tweede klas van het seminarie in Heemstede. We hadden net in de les Nederlands het verschil geleerd tussen watersnood en waternood. Intussen hoor ik dus bij de nog levende weinigen die de ramp echt in hun leven hebben meegemaakt, maar gelukkig niet bij degenen die ellende ervan echt hebben ervaren. Net als mijn ouders woonde ik niet in het bedreigde gebied en in eerste instantie vond ik zo’n storm wel spannend. Ik herinner me die zondagmorgen nog precies. We mochten niet naar buiten -wat anders altijd juist moest- omdat er kans was dat de storm je mee zou sleuren en je de deur terug naar binnen niet meer zou kunnen bereiken. Maar ik durfde met een paar andere ‘stoeren’ toch te proberen de buitendeur open te krijgen. Het lukte en inderdaad maakte ik de eerste luchtreis van mijn leven. Gelukkig werd ik op een zekere afstand tegen een boom aangesmeten en kon ik wachten op een moment dat de wind even stokte en ik de buitendeur kon terugvinden. De hele dag waren we verder aan de radio gekluisterd. Het was de maand waarin op het Hagevelds toneel Sophocles’ Oidipus werd gespeeld: de Heemsteedse bevolking werd uitgenodigd en de opbrengst was voor het Rampenfonds.
BN-ers
Behalve door de dood zijn er ook nogal wat nog levende BN-ers plotseling uit onze leefwereld verdwenen. Pensioen, carrière-wisseling, behoefte aan meer privé-leven, ziekte, uit de mode raken enz.: er zijn veel oorzaken van dit verschijnsel. Ook het me-too-gebeuren en het tegenovergestelde daarvan, het uitschelden en vernederen van ondergeschikten, hebben nogal wat bekende ‘openbaarlingen’ uit ons gezichtsveld doen verdwijnen. Het is een eigenaardige gewaarwording om als, je langs de planken van je boekenkast loopt, bij sommige namen je hoofd te moeten schudden. Hoogmoed komt voor de val, leerde ik vroeger, en: Wie staat, zie toe dat hij niet valle. Wat is de beste reactie? Weg ermee, vuil in de vuilnisemmer… of: extra inzet van psychologen en opvoeders?
Dante-leesgroep
In onze Hoornse Dante-groep zijn we aan een nieuwe keuze begonnen: Faust van Goethe. De spanning tussen Verlichting en Romantiek die -onder meer- raakt aan het thema van het boek, boeit ons al jaren, mede omdat de meesten van ons gepensioneerd zijn en we alle tijd hebben ons af te vragen in hoeverre je als mens bepaald wordt door vakdeskundigheid en beroepsinzet tegenover wonderlijke ervaringen en geheimzinnigheden. Nu, dan kun je bij Faust, Mephisto en Gretchen terecht. Faust wilde weten waar hij aan toe was: bepaal je zelf waar je je leven aan besteedt en eventueel je ziel aan verkoopt of wordt je persoonsontwikkeling bepaald door invloeden waar je de baas niet over bent en waar je mee moet leren omgaan? Boeiend! Faust is een toppunt, Goethe een topper.
Gebondenheid
Bij een flinke griep -zoals ik achter de rug heb- kom je erachter wat de noodzakelijkste dingen zijn in je leven tegenover de keuzedingen die je vrijwillig doet. Eten, drinken, slapen en plassen moeten, tv-kijken, lezen, muziek luisteren, telefoneren en dergelijke zijn keuzes. Als je weer gezond bent, is je keuzevrijheid veel groter: thuisblijven of niet, praten in gezelschap of niet, sporten of niet, klussen of niet, schrijven of niet, enz. enz. Als je vindt dat je het vaak te druk hebt, is een tijdje uit de roulatie zijn wel prettig, maar als je je dan lichamelijk niet wel voelt, wil je toch zo gauw mogelijk beter worden en weer ‘aan de gang’ gaan. Een mens zit eigenlijk vreemd in elkaar, maar dat weet iedereen intussen wel.
Hoevinudie?
Komt een patiënt bij de dokter:
Dokter, bent u ziek?
Dokter: Ik niet!
Patiënt: Gelukkig, dan hoeft u niet naar de dokter!
